مراسم گلابگیری کاشان
مراسم گلابگیری کاشان یکی از معروف‌ترین مراسمات سنتی در کشورمان است که در هر سال دو میلیون گردشگر را به این شهر جذب می‌کند. همان‌طور که می‌دانید کاشان دیدنی دارای گلستان‌های گل محمدی بی‌شماری است و هر ساله مقدار بسیار زیادی گلاب در این شهرستان و روستاهای کاشان تولید می‌شود.
جالب است بدانید کاشان در حال حاضر قطب تولید گلاب در جهان شناخته می‌شود. بخش زیادی از گلاب تولیدشده در این شهر به کشور‌های دیگر صادر می‌شود. مردم کاشان در بهترین زمان گلابگیری یعنی از اواسط اردیبهشت ماه تا پایان خرداد این مراسم را انجام می‌دهند. در این مراسم مردم با ساده‌ترین تجهیزات وارد گلستان‌های گل محمدی می‌شوند و با چیدن گل‌ها شروع به تولید گلاب می‌کنند.
این مراسم به قدری جذاب است که مردم زیادی از سراسر کشور برای تماشای آن به کاشان می‌آیند. تاریخچه گلابگیری کاشان به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد. طبق آثاری که از هزاران سال پیش باقی مانده است می‌توان گفت از هزار سال قبل شهر کاشان تولید گلاب را آغاز کرده است. البته پرورش گل محمدی در کشورمان به هزاران سال پیش بازمی‌گردد، اما از تولید گلاب در کاشان تنها هزار سال می‌گذرد.
مراسم گلابگیری بسیار شلوغ و پرجمعیت برگزار می‌شود. امروزه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی گلابگیری در ایام کرونا نیز انجام می‌شود و گردشگران به همراه مردم کاشان وارد گلستان‌های گل محمدی این شهر می‌شوند و از دیدن این مراسم لذت می‌برند.
مراحل تولید گلاب در کاشان چگونه است؟
اگر در ماه‌های اردیبهشت و خرداد به کاشان سفر کنید می‌توانید مراسم گلابگیری کاشان را در نیاسر یا قمصر از نزدیک ببینید. مردم این شهر به علت گرمای هوا برایتان شربت‌های خنک می‌آورند تا نفسی تازه کنید به تماشای مراحل گلابگیری در این شهر بپردازید.
در زیر مراحل گلابگیری در کاشان را به‌طور کامل شرح داده‌ایم:
- ابتدا گلاب‌گیران دیگ‌هایی را که قرار است در آن‌ها گلاب تولید شود را به لب رودخانه‌های بزرگ شهر کاشان می‌برند. چند دعای مذهبی می‌خوانند. سپس، دیگها را پر از گل‌های محمدی کرده و مقداری آب به نسبت یک به سه روی گل‌ها می‌ریزند. بعد دیگها را روی حرارت گذاشته و روی آن‌ها درپوش می‌گذارند.
- تمام روزنه‌های دیگ را می‌بندند تا بخار از دیگ خارج نشود و گل‌ها آب بیندازند. در مرحله بعد باید صبر کنید تا یک ساعت بگذرد. گل‌های محمدی به‌طور کامل له شوند و آب آن‌ها خارج شود. سپس، بخار این گل‌ها باید از طریق لوله‌های آلومینیومی نصب‌شده بر روی دیگ خارج شود. درنهایت به مخزن‌های دیگر ورود کند.
- در مرحله آخر این بخار ذره ذره به آب تبدیل می‌شود و آبی که از این بخار به‌دست می‌آید گلاب مرغوب کاشان است. در آخر گلاب به‌دست‌آمده را در بطری‌های بسته‌بندی می‌ریزند و برای فروش آماده می‌کنند.
پروسۀ گلابگیری کاشان پنج الی شش ساعت زمان می‌برد و در این مدت زمان از شما پذیرایی می‌شود. تماشای این مراسم بسیار هیجان‌انگیز است. حتی دیده می‌شود که برخی از گردشگران در انجام این کار به مردم کاشان کمک می‌کنند.
بهترین زمان برگزاری مراسم گلابگیری کاشان
همان‌طور که گفتیم مراسم گلابگیری در کاشان در ماه‌های اردیبهشت و خرداد برگزار می‌شود. این ماه‌ها بهترین زمان برای تولید گلاب مرغوب در کاشان به‌حساب می‌آیند. در ماه اردیبهشت و خرداد هوای کاشان بسیار معتدل است و گل‌های محمدی طراوت و تازگی بیشتری دارند؛ از این رو بهترین زمان برای تولید گلاب فصل بهار است. انتخاب ساعت مناسب برای تولید گلاب نیز بسیار مهم است. مردم کاشان قبل از طلوع خورشید این کار را انجام می‌دهند. شاید برایتان سؤال شود که علت این کار چیست؟ که در پاسخ باید بگوییم علت این کار تولید گلاب باکیفیت‌تر است.
در اول صبح گل‌های محمدی بسیار تازه و شاداب هستند. در نتیجه بهترین ساعت روز برای چیدن آن‌ها و تولید گلاب همین ساعت‌های اولیه صبح است. اما اگر در این ساعت گل‌ها چیده نشوند و آفتاب طلوع کند باعث می‌شود که گل‌ها پژمرده شوند و طراوت و تازگی خود را از دست بدهند. در نتیجه می‌توان گفت بهترین زمان برای تولید گلاب در شهر زیبای کاشان فصل بهار و در ساعات اولیه صبح است.
در سال‌های پیش برخی از افراد معتقد بودند که در فصل تابستان و پاییز نیز می‌توان عمل گلابگیری را به انجام رساند. اما بعد از امتحان این باور غلط از آب درآمد؛ زیرا در فصل تابستان و پاییز گل‌های محمدی بسیار پژمرده شده و تازگی خود را از دست می‌دهند. از این رو، گلاب به‌دست‌آمده از آن‌ها نیز بسیار بی‌کیفیت خواهد بود.
برخی نکات مهم در خصوص تولید گلاب در کاشان
برای تولید گلاب و برگزاری مراسم گلابگیری در کاشان می‌بایست برخی نکات را مد نظر قرار داد تا گلاب باکیفیت‌تری تولید شود. در زیر برخی نکات مهم در خصوص تولید گلاب در کاشان را ذکر کرده‌ایم:
- گلاب‌گیران در مراسم گلابگیری به هیچ عنوان نباید تا پایان کار درب دیگها را باز کنند، زیرا این کار باعث می‌شود بخار دیگ خارج شود و گل‌ها آب نیندازند. پس بهتر است تا پایان کار درب دیگ بسته بماند.
- شعله‌ای که دیگ بر روی آن قرار داده می‌شود به هیچ عنوان نباید دچار نوسان شود. یعنی شعله باید حرارت ثابتی داشته باشد و کم و زیاد کردن شعله باعث از‌بین‌رفتن بخار درون دیگ می‌شود. در نتیجه گلاب باکیفیتی تولید نمی‌شود.
- شعله‌ای که دیگ بر روی آن قرار داده شده است باید ملایم و کم باشد. توجه کنید که اگر گلاب با شعله کم و ملایم آماده شود بسیار خالص‌تر و باکیفیت‌تر خواهد بود.
بهترین گلابی که در مراسم گلابگیری کاشان تولید می‌شود مربوط به کدام شهر است؟
بهترین گلاب تولیدشده در مراسم گلابگیری کاشان مربوط به شهر قمصر است. گلاب شهر قمصر بسیار خالص‌تر بوده و کیفیت بسیار بالاتری دارد. البته به این معنی نیست که گلاب دیگر شهر‌ها کیفیت خوبی نداشته باشد. اما گلاب شهر قمصر به علت خاک حاصلخیز و هوای خنک و معتدل برای پرورش گل‌های محمدی مناسب‌تر است.
در نتیجه، گلاب به‌دست‌آمده از این گل‌ها نیز باکیفیت‌تر خواهد بود. اکثر گردشگرانی که در مراسم گلابگیری شرکت می‌کنند گلاب شهر قمصر را به‌عنوان سوغاتی خریداری می‌کنند و با خود به شهرشان می‌برند. گلاب تولیدشده در شهر قمصر قیمت بالاتری نسبت به انواع دیگر دارد و این به دلیل درصد خلوص بالای آن است. همچنین، گلاب تولیدشده در این شهر دارای عطر و بوی خاص و دل‌انگیزی است.
مسافران و گردشگران می توانند با رزرو هتل و اقامتگاه های کاشان از این مراسم لذت ببرند و برای خود خاطره‌ای زیبا و به‌یاد ماندنی‌ای بسازند.
عالی بود