جشن میانه بهار، بهاربد و روز شیراز

در روزگاران قدیم ایران، هرروزی نام خاص خودش رو داشته! مردم در کنار هم بودند و سعی می‌کردند به بهانه‌ این روزها، همبستگی بیشتری داشته باشند. از آیین ایرانی جشن‌های کمی باقی مونده، اما خاطرات‌شون مثل جشن میانه بهار، بهاربد هنوز زنده است. در اوایل فصل بهار نوروز رو جشن می‌گیریم، غافل از اینکه سال‌های پیش مردمان میانه بهار رو جشن مفصلی می‌گرفتند و به رقص و پای‌کوبی برمی‌خاستند. کمتر کسی می‌دونه که جشن بهاربد چیه و در چه شهرهایی این جشن برگزار می‌شده.

نکته مهم‌تر اینه که این روز مصادف با شیرازه. سفر در اردیبهشت‌ماه هم به شیراز معروفه، پس فرصت مناسبیه که امروز از بهاربد بگیم، هم یکسر کوتاهی به شیراز بزنیم تا با حال و هوای شیرازی‌ها در جشن میانه بهار آشنا بشیم.

علت برگزاری جشن میانه بهار در ایران

تمام قوم‌های مختلف از گذشته تا امروز جشن و آیین‌های مختلفی داشتند که خیلی‌هاشون طبق سالیان طولانی رو به فراموشی سپرده شده. جشن میانه بهار،‌ همونطور که از نامش پیداست فرا رسیدن نیمه فصل بهار را جشن می‌گیرند. ایرانیان قدیم در شروع یا انتهای هر ماه جشن خاصی رو می‌گرفتند، اما این جشن بسیار مهم بوده، چون خبر گذشتن از نیمه بهار رو یادآوری می‌کرده و اینکه رفته‌رفته به تابستان نزدیک خواهند شد. علاوه بر این نکته، طبق روایت‌ها، دقیقاً در روز میانه بهار، زرتشت پیامبر مهم ایرانی‌ها در کرانه رود دائیتی به‌عنوان پیام‌آور پروردگار برای گسترش دین و معرفی خیر و شر برگزیده می‌شه. این علت باعث می‌شده این روز برای مردم ارزش بیشتری داشته باشه، به‌خصوص زمان ساسانیان، مردم اون دوره، میانه بهار هر سال رو جشن می‌گرفتند. این روز به عنوان بهاربد در تقویم‌های باستانی شناخته می‌شده‌.

همچنین، این روز با گاهنبار اول تقویم‌های باستانی با شروع زراعت و کشاورزی مصادف شده، لذا مردم که در اون زمان کارشون زراعت بوده، این روز رو آغاز شکوفایی کشاورزی و دامداری می‌دونستند. در حقیقت، جشن میانه بهار و جشن بهاربد که دو جشن جدا هستند،‌ به ‌دلیل قرار گرفتن در یک روز، با هم ادغام شدند. خیلی‌ها هنوز فکر می‌کنند جشن بهاربد، همون جشن میانه بهاره، در صورتی که این جشن برای زرتشتی‌ها اهمیت زیادی داشته.

طریقه برگزاری مراسم بهاربد در گذشته و امروز

اگر بخواهیم در مورد جشن بهاربد یا میانه بهار در امروزه صحبت کنیم، باید بگیم تقریبا در هیچ کدوم از نقاط ایران این جشن به شکل گذشته انجام نمی‌شه. اکثر افرادی که این آیین رو در سالیان دور جشن می‌گرفتند زرتشتی بودند و به همین علت در ابتدای جشن دور هم جمع می‌شدند و به دعا می‌پرداختند. اون‌ها باور داشتند، برگزاری جشن میانه بهار و همچنین دیگر جشن‌های گاهنباری، خیر و برکت براشون میاره و میزان محصولات‌شون تا سال بعد رو افزایش می‌ده. در این زمان زرتشتی‌ها برای رونق زندگی‌شون، به افراد نیازمند کمک می‌کردند. موبدان زرتشتی به ستایش اهورامزدا می‌پرداختند و بعد از تمام این‌ها رقص و پایکوبی تا انتهای شب میان مردم ادامه داشت. 

امروزه در بیشتر نقاط ایران هیچ جشنی برگزار نمی‌شه، کردستان که هنوز هم پرچم‌دار برگزاری آیین‌ و رسوم ایرانیه، این جشن رو برگزار می‌کنه. البته موقعیت مکانی‌اش به صورت دقیق مشخص نیست و عموماً میان بومی‌ها انجام می‌شه‌. در تقویم معاصر این روز به نام روز شیراز شناخته می‌شه. در گاهنبار اول، تقویم قدیم ایرانیان، «میدیوزرم»، به معنای میانه بهاره؛ این روز، چهل و پنجمین روز از سال به شمار می‌ره که برابر با ۱۵ اردیبهشته. مس روز میانه بهار، روز بهاربد دقیقاً مصادف می‌شه با روز شیراز. البته در این شهر هیچ‌وقت جشن بهاربد در این سالیان گرفته نشده و با اینکه این شهر قدمت بیش از ۲ هزار سال داره، اثری از جشن در این شهر دیده نمی‌شه و شیرازی‌ها برنامه ویژه و متفاوت‌تری رو برگزار می‌کنند.

برنامه‌های روز شیراز

با در این روز برنامه‌های تاریخی و فرهنگی زیادی در شیراز انجام می‌شه. خیلی از افراد سفر به شیراز رو در دقیقاً در نیمه فصل بهار تجربه می‌کنند تا از زیبایی‌های این شهر در اردیبهشت و برنامه‌هایی که اجرا می‌شه بی‌نصیب نمونند.در این روز حمل‌ونقل عمومی به بعضی از نقاط رایگانه، برنامه‌های فرهنگی در قسمت‌های مختلف شهر انجام می‌شه. در گذشته در قسمت‌هایی از شیراز کنسرت‌های سنتی برگزار می‌شده. بیشتر آثار تاریخی و گردشگری این شهر در ۱۵ اردیبهشت شلوغه و ممکنه شما ساعت طولانی رو برای تماشای دیدنی‌های این شهر دوست‌داشتنی رو بگذرونید.

دیدنی‌های شیراز در روز بهاربد 

باغ نارنجستان قوام

باغ نارنجستان قوام: شیرازه و باغ‌هاش. این شهر به ترنج‌هاش معروفه. اگه این روز به باغ نارنجستان سر بزنی، عطر خوشش مدهوشت می‌کنه. این باغ یادگار دوران قاجاره و معماری شکوهمند مهم‌ترین ویژگی قوامه. هفت هنر گچ‌بری، کاشی‌کاری، نقاشی سنتی، آینه‌کاری، حجاری، معرق‌کاری و منبت‌کاری در بنای این باغ قابل مشاهده است. در این باغ شما قراره علاوه بر درختان زیبا و سرسبز عمارت و موزه متفاوتی رو مشاهده کنید.

آدرس: بلوار زینبیه، خیابان لطفعلی‌خان زند

باغ موزه نظر در شیراز

باغ‌موزه نظر: این باغ به نام موزه پارس هم شناخته می‌شه و از مکان‌های دیدنی شیرازه که یادگار دوران زندیه است. درختان این باغ بسیار بلنده و جالبه بدونید آرامگاه پادشاه زند در این مکان واقع شده.

قدیمی‌ترین موزه استان فارس در این بنای هشت‌ضلعی قرار گرفته. باغ موزه نظر در واقع مکانی برای برپایی مراسم تشریفاتی کشور بوده. زمانی که کریم‌خان زند مهمان خارجی داشته این محل زیباترین باغ برای میزبانی به‌حساب می‌اومده. البته که امروزه به‌عنوان موزه کاربرد خودش رو تغییر داده و انواع مهر، اشیای فلزی، ظروف سفالی رو درون خودش داره.

آدرس: میدان شهدا، زیرگذر زند، روبه‌روی ارگ کریم‌خانی

نمایی از باغ ارم در شیراز

باغ ارم: اول از هر چیز باید بگیم این باغ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده. ویژگی مهم این باغ در تعداد زیاد درخت‌ها و نوع معماری ساختمان اصلیشه. گذرگاه‌های ورود به این باغ شما رو یاد ورود به بهشت می‌‌اندازه. از کاشی‌کاری این باغ نمی‌تونید بگذرید و اگر طرفدار سنگ‌های قیمتی هستید حتماً باغ ارم رو در لیست دیدنی‌هاتون قرار بدید.

آدرس: شیراز،  میدان ارم، بلوار ارم

سفر به شیراز در میانه بهار

جدای از اینکه قرن‌هاست برگزاری جشن میانه بهار از یادها رفته، اما می‌تونیم دست‌به‌دست هم بدیم و فرهنگ غنی ایران رو دوباره زنده کنیم. خیلی از افراد به علت اینکه سفر به شیراز در اردیبهشت حال و هوای خاصی داره به این شهر می‌رن، چی بهتر از این می‌شه که کنار تخت جمشید و پاسارگاد یاد بهاربد رو زنده کنیم و این روز رو گرامی بداریم. اگه قراره برای روزهای باقی مونده از این فصل به شیراز زیبا بری برای رزرو اقامتگاه روی سفربازی حساب باز کنید. همین الان می‌تونید به سایت سر بزنید و با انتخاب تاریخ و تعداد نفرات هتل یا اقامتگاه متناسب با سلیقه و بودجه‌تون رو انتخاب کنید.