لمبران و صمغ‌آباد طالقان دو جای دیدنی اطراف تهران که باید قبل از مرگ ببینید

 

View this post on Instagram

 

A post shared by زیبایی های طالقان🌱 (@taleghan5)

لمبران طالقان، محوطه‌ای تاریخی به‌جامونده از دوران قاجار

لمبران در حدفاصل بین روستاهای خچیره و گته‌ده قرار داره. منطقه طالقان علاوه بر آثار تاریخی و فرهنگی زیادش، اندیشمندان ، نویسندگان و عارفان بسیاری رو در دل خودش پرورش داده و به جامعه ایران معرفی کرده. در این بین منطقه‌ی لمبران یکی از نقاط باستانی حوزه طالقانه و با توجه به آثار و اشیا بدست اومده از این محوطه، قدمتش رو حداقل به هزاره‌ی اول قبل از میلاد می‌رسونه. این محوطه یکی از گورستان‌های پیش از تاریخه و در حد فاصل بین روستای چیره و گته‌ده واقع شده. لمبران واقع در عرض جغرافیایی ۳۶ ۱۰ ۳۲ و طول جغرافیایی ۵۰ ۵۸ ۰۶ و ۲۰۸۰ متر ارتفاع از سطح دریا از بخش بالا طالقان از شهر طالقانه و از سمت شمال با روستاهای مهران و ناریان از سمت شرق با ناریان‌رود از سمت جنوب با روستای خوچیره و از سمت غرب با روستای جوستان همجواره. لمبران، مزرعه‌ای متعلق به جوستان بوده و چون در بین راه گته‌ده قرار داشته، قهوه‌خونه‌ای در اون دایر شده بوده و محل اتراق چوپانان و مسافرن بوده. صاحب این قهوه‌خونه هم یکی از اهالی روستای جوستان بوده. لمبران به علت ارتفاع از سطح دریا و قرار داشتن در نقطه کوهستانی، دارای آبی صاف و هوایی دلپذیره؛ بطوریکه در اواسط تابستون هم شب‌های لمبران سرد و پاییزیه. در ادامه درمورد روستاهایی که در این پاراگراف اسمی ازشون اومد، بیشتر صحبت می‌کنم که اگه دوست داشتید به اونا هم سری بزنید. البته قبل از معرفی روستاها، حتما باید با طالقان آشنا بشید.

صمغ‌آباد طالقان

صمغ‌آباد رو به عنوان آخرین روستای طالقان بشناسید

صمغ‌آباد یکی از ۸۰ پارچه آبادی در طالقانه. این روستا در گذشته به عنوان آخرین روستای طالقان بوده که جاده‌ی ماشین‌رو داشته، به همین دلیل کلیه‌ی امکانات (بانک ، مرکز بهداشتی ، مدرسه و … ) توی این روستا گرد هم اومدن. کلیه مسافران روستاهای بعد از صمغ‌آباد، به وسیله‌ی کاروان‌های موجود با حیوانات ادامه مسیر رو طی می‌کردن. بعد از گذشت سالیان و مهاجرت ساکنین این روستا به سمت شهرهای بزرگ، از جمله تهران، جمعیت این روستا کم شد و امکاناتش رو به روستاهای مجاور انتقال دادن. قبلا، این روستا دارای کدخدا بوده. آخرین کدخدای این روستا “کدخدا محمد شعبانی صمغ‌آبادی” بوده و آرامگاهش در جوار امامزاده خرجامه. زبان مردم روستای صمغ‌آباد تاتیه. اقوام بومی این روستا شعبانی صمغ‌آبادی، قورچیان، صفی صمغ‌آبادی، صمغ‌آبادی، شعبانی، برزگر، شاهگلدی،  باقری و خدایاریه. بهترین مسیر رسیدن به این روستا اینه که اول به جوستان برید. بعدش خودتون رو به شهرک زیدشت برسونید، از اون به بعد به گردنه‌ی ابراهیم‌آباد برید و در نهایت خودتون رو به صمغ‌آباد برسونید.

طالقان

چشمه‌های مختلف، آبشارای خروشان، کوه‌های سربه فلک کشیده در طالقان منتظر شماست

طالقان، یکی از زیباترین شهرهای کشور و منطقه‌ای ییلاقی در بین کوه‌های البرزه که در ناحیه‌ای زیبا و مملو از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی قرار گرفته. تنوع جاهای دیدنی طالقان اعم از چشمه‌های زیاد، آبشارهای خروشان، کوه‌های سربه فلک کشیده، یخچال‌های طبیعی و آثار مذهبی و تاریخی توی این شهرستان زیبا، کنار آب‌وهوای مطلوبش از مهم‌ترین دلایل اهمیتش در جذب گردشگرانه.

• کتیبه گردنه عسلک از دوران قاجار برای ما مونده

کتیبه گردنه عسلک یا سنگ نوشته گردنه عسلک همونطور که مشخصه در این گردنه واقع شده. این کتیبه در سه کیلومتری جنوب غربی گردنه عسلک و در دامنه بلندی‌های یخچال و میشچاله. این اثر که مربوط به دوره قجریه رو در بهمن ۱۳۸۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسوندن. با وجود این، هیچگونه مراقبت کارشناسانه یا مرمتی برای این کتیبه صورت نگرفته و این سنگ‌نوشته به حال خودش رها شده و بخشی از اون بر اثر عوامل طبیعی دچار فرسایش شده. روی این کتیبه که بر سنگ‌ها حک شده عباراتی نوشته شده که داستانی پشت همه‌ی اونا هست.

• اهل کوهپیمایی هستی حتما برا دیدن قلعه ارژنگ تلاش کن

ارتفاع قلعه از سطح دریا به ۲,۸۶۴ متر می‌رسه و دسترسی بهش از روستا مستلزم دو تا سه ساعت کوهپیماییه. این قلعه در سال ۵۴۴ هجری به دست امیرکیامحمد بزرگ امید در بالای کوه ارژنگ ساخته شده.. در زمان اسماعیلیان قلعه‌های متعدد دفاعی و نظامی در سراسر ایران ساخته شد و این قلعه یکی از قلعه‌های مهم اسماعیلیان در منطقه طالقانه که در طول تاریخ با نام‌های دل جنگ و قلادوش شناخته می‌شد. گنجینه‌های زیادی در اطراف قلعه مدفون بود که طی دهه‌های گذشته توسط حفاران غیرمجاز به تاراج رفته. تنها سفال‌هایی از اطراف قلعه کشف شدن که قدمتشون رو قرن پنج تا هفت هجری تخمین زدن.

• قلعه کیقباد از دسته روستاهای دوران اسماعیلیان که باید ببینید

قلعه کیقباد، سازه‌ای تاریخی بود که به دست اسماعیلیان روی کوهی با ارتفاع ۲,۸۷۰ متری از سطح دریا ساخته شد و امروزه فقط بقایایی از دیوارهای اون بر جای مونده. اسماعیلیان قلعه‌های خودشون رو با اهداف خاص در مکان‌های دورافتاده می‌ساختن تا از دشمنان زیادی در امان باشن که دائما اونا رو مورد حمله قرار می‌دادن. جمع‌آوری و ذخیره‌سازی آب در قلعه‌ها در راس امور بود و در نتیجه از شیوه‌های پیشرفته آب‌رسانی مثل ایجاد آب‌انبار یا چاه در صخره‌ها استفاده می‌کردن. قلعه کیقباد هم این خصوصیات رو داشت و در جایی احداث شد که از لحاظ آب‌رسانی خودکفا بود. حدفاصل دیوار شرقی و غربی و در وسط محوطه آثار یه حوض سنگی به چشم می‌خوره که به احتمال زیاد برای جمع‌آوری آب بارون و برف مورد مصرف بوده. سفالینه‌های از سطح کوه به‌دست اومده که به قرن پنجم هجری تعلق دارن و برای جمع‌آوری آب باران و برف به کار می‌رفتن. کشت غله برای تامین ذخیره غذایی هم در اطراف قلعه صورت می‌گرفته.

البته فقط این چند مورد جاهای دیدنی طالقان نیستن. طالقان چندین روستا داره که هرکدوم اونا خوشدون چندین جای متعدد دیدنی هم دارن. برای همینم اگه شما به طالقان سفر کنید و بخواید همه‌جای اون رو ببینید اصلا به یه روز و دو روز نمیشه اکتفا کرد.

روستای مهران

روستای مهران، روستایی که بی‌سوادی در اون به صفر رسیده

بعد از لمبران و صمغ‌آباد طالقان بد نیست کمی هم درباره روستاهایی بدونید که توی مسیر باهاشون برخورد می‌کنید. روستای مهران یکی از روستاهای شهرستان طالقانه. این روستا در بخش بالاطالقان قرار گرفته. در روستای مهران طالقان تقریباً بی‌سوادی به صفر رسیده. از حدود ۹۰ سال پیش در روستا مکتب‌خونه وجود داشته که در سال۱۳۲۵ شمسی دبستان دولتی به شماره ۲۸۷ در کل کشور در این روستا افتتاح شده و تا سال ۱۳۵۷ هم به همین نام مشهور بود. بعد از انقلاب ۱۳۵۷ ایران  اسم این روستا تغییر کرد و مردم اونو به نام «آیت‌الله صدوقی» می‌شناسن. یکی از دلایلی که باعث گسترش سطح سواد در روستا شده، وجود شغل مکتب‌داری و معلمی در این روستا بوده. همچنین هم‌جواری با استان‌های گیلان و مازندران و وجود مکتب‌خونه‌های بسیار در این مناطق، یکی دیگه از عوامل بالا بردن سواد اهالی بوده‌.

• لهجه‌ی زیبای مردم روستای مهران شما رو به وجد میاره

اهالی مهران تَبَری هستن و به زبان طبری با گویش طالقانی صحبت می‌کنن. طالقانی‌ها به دو زبان طبری (مازنی) و تاتی حرف می‌زنن. به عقیده‌ی برخی از صاحب‌نظران، گویش مردم طالقان به دو دسته‌ی مازندرانی و تاتی تقسیم می‌شه. روستاهایی که بین جوستان و کوه‌های کندوان قرار گرفتن به زبان مازندرانی حرف می‌زنن و از جوستان به سمت باختر، “تات” زبان هستن. لهجه‌ی تاتی اونا هم فارسی ولایتیه و چندان واژه‌های کهن رو نگه نداشتن.

• کمی با تاریخچه روستای مهران آشنا بشیم

از تاریخ پیدایش ساکنین اولیه روستای مهران نوشته‌ای مستند در دسترس نیست؛ ولی با مطالعه کتاب تاریخ طبرستان و رویان و چگونگی حکومت‌های سادات – علویان در آمل، با حدس و گمان به ریشه‌هایی برخورد کردن که می‌تونه مبنای واقعیت باشه.

سلسله سادات علویان مدت هشتصد سال در طبرستان رویان و آمل حکومت داشتن و جغرافیای حکمرانیشون در قلب سلسله جبال البرز بود که از آمل و ساری شروع می‌شد  و تا دیلم و سیاهکل فعلی ادامه داشت. این سلسله به حاشیه دریای خزر که پوشیده از جنگل بود دسترسی نداشتن و در قسمت حاشیه جنوبی البرز که سمنان و گرمسار، ری ،تهران و غیره در اون قرار داره،  رفت‌وآمد داشتن. میهش گفت تنها مسیری که اونا طی می‌کردن به این ترتیب بوده:

آمل رودخانه هراز یوش – بلده – میناک – دنا – کندوان – آزادبر – گته‌ده – جوستان و مسیر دیگر از کجور – دشت نظیر – مرزن‌آباد – دلیر – ناریان یا انگوران به ناریان یا کلاردشت و رودبارک – هزارچم – پراچان (طالقان) – دیزان (طالقان) – مهران – جوستان و از آنجا به الموت سیاهکل

مراجعت گروه دسته سپاه در حوزه حکمرانی علویان از اشکور تا دیلمان هم دوباره از همین مسیر بوده‌. سلسله سادات علویان بچه زیاد داشتن. هر کدوم چند تا همسر داشتن و در فصول گرم تابستون از محل حکمرانی آمل یا رویان به نقاط ییلاقی می‌رفتن و همینطور اون عده که در سپاه خدمت می‌کردن، با زن و فرزند در حوزه‌های خدمتی خودشون به صورت مأمور رفت‌وآمد می‌کردن. توی این مسیر هم، اگه مکان‌های خوش آب‌وهوایی رو پیدا می‌کردن، در اونجا ساکن می‌شدن.

چون زمین‌های حاشیه‌ی رودخونه‌ی پرآب برای کشاورزی مناسب بوده و به علت مرتفع بودن دو کوه بلند گذرچال و دوهاله، باد کمتری اونجا می‌وزیده، در همونجا ساکن میشن. بعضی هم میگن، به علت زمستون زودرس و بسته شدن گردنه‌های برف‌گیر علم کوه، تخت سلیمان و هزارچم، اجباراً زمستون و بهار رو در اونجا می‌مونن و این موندن دایمی میشه. بعدش، خانواده‌های دیگه‌ای که در لوچکان ساکن بودن  و همچنین چند خانواری که در مزراع بودن، بعلت اینکه این دو مزرعه در ارتفاع قرار داشته و مرتب پوشیده از مه بوده و سرما بوده، به طرف چشمه و آبادی فعلی مهران حرکت می‌کنن. اینجوری میشه که تعداد زیادی در کنار هم توی روستای مهران جمع میشن

شما وقتی به این روستا برید می‌تونید از دیدن چشمه‌های زلال و متعدد، مقبره یادبود درویش عبدالمجید، باغ‌ها و دشت‌های سرسبز، کوه‌های سنگی ویژه صخره‌نوردی لذت ببرید و جمعه و آخر هفته‌ی دل‌انگیزی رو تجربه کنید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم توی مسیرتون برای رفتن به لمبران و صمغ‌آباد طالقان حتما روستای مهران رو سری بزنید.

روستای ناریان

روستای ناریان، روستایی که به سپیدارهای بلندش معر.فه

در ۳۰ کیلومتری شمال شرقی شهرک (مرکز طالقان) و در ضلع شمالی رودخونه شاهرود و جاده‌ی سراسری شرقی-غربی طالقان و در منتهی الیه شمال شرق جاده باده‌سر که از جوستان به طرف شمال شرق منشعب شده و بعد از دیزان به طرف شرق امتداد پیدا می‌کنه و در موقعیت جغرافیایی ۳۶ درجه و ۱۲ دقیقه و۵۱٫۹ ثانیه عرض جغرافیایی و ۵۰ درجه و۵۹ دقیقه و ۵۹٫۰ ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع۲۴۴۲ متر از سطح دریا، به روستای نسبتا بزرگ وجود داره که بنظر می‌رسه به لحاظ جمعیت و وسعت برابر با روستاهای میر، دنبلید و سوهان باشه. از دور که این روستا رو می‌بینید ،کاملا اون سپیدارهای سرسبز و بلندش رو می‌تونید مشاهده کنید و قدمت روستا رو به رخ می‌کشن.

روستای جوستان

محوطه باستانی پوله‌چال در روستای جوستان طالقان رو حتما ببینید

تکیه روستای جوستان مربوط به دوره قاجاره و در شهرستان طالقانه. حدود یک کیلومتری شمال شرق جوستان مکانی به مساحت ۴۵ در ۷۰ متر وجود داره که مردم اونجا رو پوله‌چال (محل چال‌کردن پول) می‌گن. به این دلیل که بعضی از کهنسالان روستا به یاد میارن که وقتی بلدوزر برای درست کردن جاده اومده بود، قلعه‌هایی کشف کرد که در اون زیورآلات و اجناس قیمتی بود. اینو هم بگم که اینکه، امامزاده هارون، آرامگاه هارون‌بن‌موسی فرزند موسی‌کاظم و برادر علی‌بن موسی‌الرضا مربوط به دوره صفویه هم در همین روستا قرار داره.

روستای گته‌ده

به روستای گته‌ده برید و خوش‌طعم‌ترین کره‌ی محلی رو بخورید

گته‌ده، روستاییه در بخش بالا طالقان که حسابی سردسیر و کوهستانیه آب این ده از رودخانه‌ی گرآب و دره کهارکوه تامین میشه. شغل مردم این روستا زراعت و گله‌داریه و عده‌ای در اداره‌های تهران مشغول به کار هستن. اهالی گته‌ده تبری هستن و به گویش طبری طالقانی زبان مازندرانی صحبت می‌کنن. گَت در زبان تبری به معنای بزرگه و منظور از “گته‌ده” آبادی بزرگه. به این دلیل گفته میشه خوش‌طعم‌ترین محصولات لبنی رو داره که، آب‌وهوای کوهستانی و گیاهان کوهی زیاد این منطقه باعث شده که حیوانات هم خوراک خیلی خوبی داشته باشن. همون خوراک باعث شده که عطر کره و خامه‌ای که این حیوانات تولید می‌کنن با بقیه جاها فرق داشته باشه.

روستای خچیره

برای دیدن قلعه وارکش، روستای خچیره رو یادتون نره

لمبران و صمغ‌آباد طالقان تنها جاهای دیدنی طالقان نیستن. خچیره با ارتفاع ۲۴۰۰ متر از سطح دریا یکی از روستاهای بخش بالا طالقانه که هم هوای خیلی خوبی داره هم کلی جای دیدنی واسه اینکه فک نکنید فقط یه روستاست. کتاب “خچیره افاده‎‌ای در طالقان” نوشته رضا یادگاری به معرفی این روستا و آداب و سنن اون پرداخته. کوه‌های وارکش و خورده وارکش و و چشمه‌ی هفت‌خوانی (هفت چشمه) از مناطق زیبای خچیره‌اس. کوه‌ها و چشمه‌ها و رودخونه‌ها و باغ‌های میوه و درختای سربه‌فلک‌کشیده‌، این روستا رو به یکی از زیباترین مناطق استان البرز تبدیل کرده. چهار نام خانوادگی اصلی در خچیره عبارتند از یادگاری، ابراهیمی،‌ نعمتی و عبادی. مردم خچیره به زبان تاتی حرف می‌زنن. مردم محلی خچیره از گذشته‌های دور در طایفه‌های کوچیک و بر مبنای پیوندهای خانوادگی دسته‌بندی شدن. مجموعه‌ی ” نسب‌نامه اهالی روستای خچیره-طالقان” جمع‌آوری شده توسط رضا یادگاری دقیقا این موضوع رو نشون میده. البته یه چیزی رو یادتون باشه، مسیر دسترسی به این روستا خاکیه.

درسته که مسیرش خاکیه ولی واقعا ارزشش رو داره که این مسیر رو طی کنید. چون از جاهای دیدنی این روستا میشه به تال، لولکدره، اسیوسر اشاره کرد. یکی دیگه از معروف‌ترین گلگشت‌های طالقان مسیر پیاده‌روی روستای خچیره به هفت‌چشمه است. این مسیر در واقع مسیر صعود به قلعه وارکشه که توی فصل تابستون هم طراوت زیادی داره.

نکاتی در روستاگردی

در سفر به مناطق روستایی حتما به این نکات دقت کنید

در سفر به روستاها باید به یه سری نکات دقت کنید. توجه به این نکات بخشیش به نفع خود شماست بخشیش هم به نفع کسانی که توی اون روستاها اقامت دارن.

• درسته که امروزه تکنولوژی در همه نقاط ایران رخنه کرده؛ اما در مناطق روستایی ایران کمتر پیش میاد که به عابربانکی برخورد کنید. اگه می‌خواید به این مناطق سفر کنید، همیشه از قبل برنامه‌ریزی خودتون رو انجام بدید و برای احتیاط، کمی بیش از مقداری که برنامه‌ریزی کردید با خودتون پول نقد بردارید.
• قبل از حرکت به سمت مناطق روستایی ایران بهتره که برنامه سفر خودتون رو مخصوصاً اگه بدون تور و به تنهایی سفر می‌کنید، بچینید. بدونید که با چه وسیله‌ای می‌خواید سفر کنید و به کجا می‌خواید برید.
• اگه قصد اقامت برای شب رو در این نواحی دارید به شما پیشنهاد می‌کنم که از قبل اقامتگاه یا مهمان‌سرای خودتون رو رزرو کنید. برای این کار می‌تونید به سایت سفربازی سر بزنید و اقامتگاه مورد نظرتون رو رزرو کنید.
• به هیچ عنوان طلوع زیبای خورشید رو در طبیعت روستا از دست ندید. همانند مردم روستایی صبح زود بیدار بشید.
• سعی کنید به مردم روستا احترام بذارید و نگاه بالا به پایین نسبت به اونا نداشته باشید.
• حتما از محصولات و صنایع دستی مردم روستا خرید کنید. این کار باعث میشه که چرخ روزگار این مردم هم بچرخه.
• نکته‌ای که باید بدونید اینه که، از اونجایی که امکانات در روستاها به نسبت کمتر از شهره، همین خودش دلیلی شده تا اونا خودساخته‌تر باشن و هیچوقت منتظر نفر سوم برای انجام کارهای خودشون نیستن. بنابراین توی روستاها، شما موظف هستید که آشغال‌ها رو به مخزن‌های مخصوص که در نظر گرفته شدن، ببرید تا روستا رو آشغال برنداره چون رسیدگی که در شهر هست در روستاها نیست.

در نهایت اینکه

لمبران و صمغ‌آباد طالقان از جمله جاهای دیدنی هستن که شما رو به سمت منطقه طالقان می‌کشونن. جایی که از نظر آب‌وهوایی کیفیت بالایی داره و می‌تو‌نید هم برای آخر هفته به به اونجا برید هم اینکه اقامت شبانه داشته باشید.