از دوره قاجار یادگارهای بسیاری در شهر تبریز به جا مونده که باعث شده این شهر از نظر تاریخی و گردشگری تبدیل به یکی از شهرهای محبوب ایرانی بشه. توی این نوشته قراره راجع به یکی از بناهای تاریخی این شهر یعنی حمام نوبر صحبت کنیم. این حمام مثال بسیاری از بناهای دیدنی شهر تبریز در دوره قاجار ساخته شده!

اگه موافقی تا قبل از معرفی حمام نوبر یه نگاهی به خود شهر تبریز داشته  باشیم!

نگاهی به شهر زیبای تبریز

شهر تبریز یکی از زیباترین شهرهای تاریخی ایران زمین به حساب میاد. این شهر تا به امروز شاهد اتفاقات تاریخی بسیار بزرگی در دل خودش بوده، از جنگ با دشمنان ایران گرفته تا راه افتادن انقلاب مشروطه و شنیدن فریاد آزادی‌خواهی! از اونجایی که در دوره قاجار این شهر جزو اصلی‌ترین شهرهای ایرانی به حساب میومده و مورد توجه قاجارها بوده از این دوره بناهای تاریخی بسیار ارزشمندی در شهر باقی مونده.

تا به امروز درباره این بناهای مطالب زیادی رو توی مجله گردشگری سفربازی منتشر کردیم که با رفتن به صفحه اصلی این مجله میتونی درباره همه دیدنی‌های این شهر اطلاعات کسب کنی و برای سفر آینده خودت به این شهر به بهترین روش ممکن برنامه‌ریزی کنی.

شهر تبریز علاوه بر قدمت تاریخی، دیدنی‌های طبیعی بسیار جذابی هم داره که در فصل بهار و تابستون دیدن اون‌ها میتونه حسابی جذاب باشه. شهر تبریز زادگاه بسیاری از مفاخر ایران زمین هم بوده و امروزه آرامگاه بسیاری از بزرگان و ادیبان ایران زمین هم در همین شهر قرار گرفته. جالبه که بدونی اوج شکوه و قدرت این شهر رو میشه در زمان حکومت ایلخانان مشاهده کرد. تبریز توی اون دوره پایتخت این حکومت بوده و  قلمروی اون‌ها وسعتی بسیار پهناور داشته. از رود نیل تا شمال شرق آفریقا تا آمودریا در آسیای مرکزی همه و همه مال این حکومت بوده.

پیشنهاد خواندنی

مقبره دو کمال، آرامگاه هنرمندان بزرگ تبریزی

حمام نوبر، نوبری در جای گرفته در شهر تبریز

حمام نوبر

حالا که با شهر تبریز آشنا شدی وقتشه که به حمام نوبر بپردازیم.

حمام نوبر یکی از جاهای قدیمی و دیدنی تبریزه. قدمت حموم‌های شهر تبریز معمولا به دوره ایلخانی برمیگرده. جالبه که بدونی در دوره‌ی ایلخانی بناهای عام‌المنفعه بسیاری ساخته شد که یکی از اون‌ها حمام‌های متعدد در سطح شهر تبریز و شهرهای اطراف بود‌.

این حمام‌ها بیشتر در کنار کاروانسراها و در اطراف دروازه شهر احداث میشد. متاسفانه بسیاری از این حمام‌ها بخاطر رطوبت، گرمای زیاد، زلزله و حوادث تاریخی ویران شدن. البته باید توی پرانتز بگم که اصلی‌ترین عامل تخریب بناهای تاریخی در شهر تبریز همون زلزله مشهور این شهر بوده. به همین خاطر هم هست که حمام نوبر یه بنای تاریخی به یادگار مونده از دوره قاجار به حساب میاد که قدمتی ۱۴۰ ساله داره.

حمام نوبر توسط معماری به نام بالاکاظم که از اهالی قره‌آغاج بوده، ساخته شد. این حمام دارای دو بخش اصلی سربینه و گرم‌خانه هست. سربینه یا رختکن حمام فضایی بزرگ با قاعده ۸ ضلعی هست که بخش میانی اون طاق‌‌بندی شده و گنبد روی هشت ستون سنگی استواره. همچنین حوضی ۸ گوشه در وسط این بخش قرار داره که دور تا دور اون رو سکوهایی احاطه کردن.

بخش گرم‌خانه‌ی حمام دارای گنبد و طاق بزرگیه که همراه ستون‌ها و سرستون‌های مقرنس‌کاری شده سربینه و اجرای کاربندی و ترکیب آجر و کاشی و پوشش معقلی مناسب حمام جلوه خاصی رو به این بنا بخشیده.

ورودی این حمام با کتیبه‌هایی مصور و زیبا آراسته شده و جذابیت این بنا رو دوچندان کرده. سالن اصلی حمام چهار پایه سنگی در مرکز داره و بخش مرکزی بوسیله‌ی ستونی بزرگ پوشونده میشه. میان‌در حمام مستطیل شکله و با تغییر زاویه‌ی حرکت از سربینه به گرم‌خانه وصل میشه. گرم‌خانه مربعی شکله و در میانه فضایی با چهار ستون هشت وجهی قرار گرفته. ضلع شمالی گرم‌خانه محل خزینه‌ها بوده. حمام نوبر دارای دو در ورودی هست که در خیابان‌های مجاور قرار داره. ورودی اصلی به دالانی طویل میرسه و این دالان به یک مغازه و در انتها به سربینه حمام ختم میشه.

ورودی دوم مسیری پلکانی داره و تنها مختص حمام نیست بلکه به مغازع و قهوه‌خانه منتهی میشه. دو راه ورودی حمام در دو طرف سربینه واقع شده. این ورودی‌ها و درگاه ورودی به میان‌در طوری در گوشه سربینه قرار گرفتن که مسیرهای ورود و خروج بصورت منظم باشه. مصالح مختلفی در ساخت این بنا به کار رفته که آجر، ملات و گچ در سقف و جرز‌ها و سنگ تراشیده شده در ستون‌ها، کف و آزاره‌ها ازجمله اون‌هاست.

در سال‌های اخیر، حمام نوبر بخاطر موقعیت مکانی و رطوبت دچار آسیب زیادی شده بود به همین خاطر چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. در نهایت در سال ۱۳۷۸ جز آثار ملی ایران به ثبت رسید. از اون به بعد این بنای تاریخی و زیبا در قالب طرح پردیسان ضمن حفظ قالب و بدون هیچ دخل و تصرفی، تغییر کاربری داد و به سفره‌خانه سنتی تبدیل شد‌.

در واقع حمام نوبر اولین و بزرگترین سفره‌خانه سنتی تبریز بود که فضای دلنشین و دوستداشتنی اون، افراد زیادی رو مجذوب خودش میکرد. همچنین از فضای پشت‌بام حمام نوبر بعنوان چایخانه و اجرای مراسم پرده‌خوانی و نقالی استفاده میشد. اما از سال ۱۳۹۹ تا به امروز این سفره‌خانه که با نام شهریار فعالیت میکرد تعطیل شده و حمام نوبر بدون استفاده رها شده.

حمام نوبر دقیقا در کجا قرار گرفته؟

حمام نوبر

اگه بعد از آشنا شدن به این حمام تاریخی دلت میخواد که یه سر بهش بزنی و حتی از سفره‌خونه اون استفاده کنی و یه غذای خوشمزه رو نوش جان کنی باید آدرسش هم بلد باشی! حمام نوبر در تقاطع خیابون امام خمینی و تربیت، روبروی کاخ شهرداری شهر تبریز قرار گرفته و دسترسی خوبی به سایر دیدنی‌های شهر داره. به نظر میرسه دیدن این مجموعه توی وعده نهار جذاب باشه!

اقامتگاه ها اطراف حمام نوبر

نمایش حمام نوبر روی نقشه

مسیریابی حمام نوبر

سخن‌پایانی

امیدوارم که از این مقاله لذت برده باشی و به خوبی با زیبایی‌های شهر تبریز و حمام نوبر آشنا شده باشی. اگه تو هم عاشق سفر به شهری تاریخی و دیدن جاذبه‌های متعدد و متنوع هستی، حتما به تبریز، شهر اولین‌ها سفر کن و به تماشای ابهت و شکوه این شهر بنشین.

البته فراموش نکن که تبریز دارای آب‌وهوایی سرد و کوهستانیه و فصل تابستان بهترین زمان سفر به این شهره تا در هوایی مطبوع و دلنشین و بدون سوز سرما از جاذبه‌های مختلف اون دیدن کنی و یک سفر به یاد موندنی و خاطره‌انگیز رو برای خودت رقم بزنی. درضمن نگران اقامتت در این شهر نباش چرا که تو سفربازی رو همراه خودت داری! سفربازی با پیشنهادهای شگفت‌انگیز و متنوع در رزرو اقامتگاه و هتل همراهیت میکنه. در سایت سفربازی میتونی اقامتگاه‌های مختلف رو با امکانات و قیمت مدنظرت سرچ کنی و به راحتی اونا رو رزرو کنی. دیگه بعد از اون بقیه‌اش رو بسپار به سفربازی و با خیالی راحت از سفرت لذت ببر.

سفربازی از اول تا آخر سفر همراهته و نمیذاره آب تو دلت تکون بخوره. همچنین برای آشنایی با دیگر جاذبه‌های شهر تبریز میتونی‌ مجله‌ی سفربازی رو دنبال کنی تا از همه‌ی جاذبه‌های تبریز دیدن کنی و هیچ کدومش از دستت در نره! سفر خوبی رو برات آرزومندم! خوش بگذره!