در کوچه پس کوچه‌های شهر تهران وقتی قدم برداری متوجه می‌شی یک دنیا خاطره نهان شده. خیلی از محله‌های پایتخت در سال‌‌های دور برو بیایی برای خودشون داشتند که این روزها جز خاطره‌ای کهنه چیزی باقی نمونده. کوچه مروی از اون دسته محل‌هایی به حساب میاد که سرگذشت عجیبی داشته و هنوز هم پر رونقه. محال ممکنه از یک تهرانی بپرسی مروی رو می‌شناسی و بگه، نه! خیلی‌ها برای شکم‌گردی سراغ این کوچه می‌رن و خیل ی‌ها برای خرید. می‌شه گفت به عنوان یک بازار قدیمی هنوز به فعالیت خود ادامه می‌ده.

امروز قرارهبه مرکز شهر بریم و کوچه مروی رو از نزدیک ببینیم و با تاریخچه‌اش و اینکه چه شد که این محل شکل گرفت، صحبت کنید. با سفربازی همراه باشید.

تاریخچه کوچه مروی در تهران

خیل یاز افراد کوچه مروی رو متعلق به اعراب می‌دونند. درصورتی که تاریخچه این محل به بیش از دویست سال قبل برمی‌گرده. یعنی زمانی که اوج قدرت قاجار بوده و فتحعلی شاه فرمانروایی می‌کرده. در دوره حکومت فتحعلی شاه قاجار، ازبک‌ها که کینه طولانی نسبت به مرو داشتند به این منطقه حمله می‌کنند. در طی این حمله محمدحسین خان مروی، فرمانروای مرو، به کابل و قندهار و در نهایت به سیستان و پس از چندی به تهران پناه آورد. فتحعلی شاه به محمدحسین خان مروی، احترامی زیادی می‌ذاشت، حتی چندین نوبت مشارکت در کارهای دربار رو به این شخص پیشنهاد داد. البته این فرمانروا هیچ وقت نپذیرفت و در کارهای دربار دخالتی نداشت.

 

 

با این وجود خان مروی شروع به ساخت بناهایی در کوچه‌ای با عنوان مروی کرد. بعدها ثروت زیادی رو با احداث بناها به دست آورد. در سال ۱۲۳۱ قمری بود که به دستور خان مروی، در شمال این کوچه مسجد و مدرسه علوم دینی مروی، ساخته شد. سال‌ها گذشت و کوچه مروی به فعالیت خود ادامه می‌داد تا زمانی که ناصرالدین شاه به عنوان چهارمین شاه قجری وارد میدان شد. از اونجایی که این پادشاه علاقه زیادی به سفرهای فرنگی داشت، به کشورهای متفاوتی سفر می‌کرد و بعد از بازگشت دستور ساخت بناهایی مثل اون چیزی که دیده بود رو می‌داد. زمانی که دستور ساخت عمارت شمس العماره و خیابان ناصر خسرو تهران اعلام شد، در ابتدای خیابان مروی نیزمیدانی به عنوان میدان شمس‌العماره نام‌گذاری شد. بعد از اون رونق این کوچه بیشتر و بیشتر شد.

سفربازی-کوچه مروی

سرگذشت کوچه مروی بعد از دوران قجری

کوچه مروی در دوره‌های پهلوی و جمهوری اسلامی به قوت خود باقی موند. در دوره پهلوی اول بود که در زمین‌های موقوفی باغ اطرافش، یک دبستان و یک دبیرستان برای تحصیل دانش‌آموزان ساخته شد. این محل تبدیل شده بود به کوچه‌ای که بچه‌ها برای تحصیل از آن عبور می‌کردند. این داستان تا زمان انقلاب ادامه داشت. تا اینکه جنگ ایران و عراق شروع شد. خیلی از افرادی که کوچه کروی رو متعلق به عراقی ‌ها می‌دونند از این جا به بعد داستان رو شنیدن. در اون زمان‌ها شهروندان عراقی بسیاری به ایران پناه آوردن. برای کسب‌وکار این افراد در مغازه‌هایی که در این کوجه بود مشغول شدند. بیشتر فعالیت‌شون هم در زمینه خوراک، لوازم آرایش و پوشاک بود.

 

 

بیش از چهل سال از جنگ گذشته، اما هنوز تعدادی از این عراقی‌ها در کوچه مروی باقی موندند و به فعالیت‌شون ادامه می‌دن. این روزها افراد دل‌شون خوشه به خوردن خوراکی‌های تند عراقی در این کوچه. البته پاساژهایی این روزها ساخته شده. فروش اسباب‌بازی و ادکلن، لوازم خیاطی، آویزهای کریستالی لوستر، آباژور و لاله‌های کریستالی بسیار رونق داره.

سفربازی-بازار مروی

دیدنی‌های که در کوچه مروی وجود داره

وقتی از این کوچه گذر می‌کنید فقط با مغاز و پاساژ سروکار ندارید. در طول این دویست سال بناهای تاریخی زیادی در مروی ساخته شده. در ادامه به معرفی دیدنی‌هایی که در دل این کوچه تاریخی قرار گرفته می‌پردازیم:

حوزه مروی: این حوزه در ابتدا محل سکونت محمد حسین خان مروی بوده. وقتی این خان بزرگ فوت می‌کنه وقف می‌شه. در زمان رضا شاه، به‌عنوان دبیرستان به وزارت فرهنگ و آموزش عالی واگذار می‌شه. شاید جالب باشه بدونید در اون زمان‌ها به عنوان دومین دبیرستان مهم کشور شناخته می‌شده و شحسین الهی قمشه‌ای و میرحسین موسوی در این مکان تحصیل کردند.

ساعت بازدید: بازدید از این مکان محدودیت‌هایی دارد. تنها با هماهنگی مدیریت امکان‌پذیر خواهد بود.

 

 

مسجد و مدرسه آقا محمود: این مکان مشهور به حکیم باشی، مهم‌ترین جاذبه تاریخی کوچه مرویه. خیلی‌ها قدمت این مسجد و مدرسه رو به اواخر دوره صفویه نسبت می‌دن؛ اما طبق گفته‌های دیگر، تاریخچه ساخت این بنا به دوره قاجار برمی‌گرده. در ایوان جنوبی مدرسه تاریخ ۱۲۳۴ قمری حک شده. روی کتیبه وقف‌نامه در سردر مدرسه تاریخ ۱۲۵۷ قمری قرار گرفته.

مسجد و مدرسه آقا محمود رو میرزا احمد حکیم باشی وقف حوزه علمیه کرد. اینکه چرا اسم این مسجد محمود گذاشته شده داستان طولانی داره، اما اگه بخوایم به صورت خیلی کوتاه تعریف کنیم باید بگیم، مدت‌ها شخصی به نام آقا محمود بهبهانی کرمانشاهی که از فاضلان زمان خودش بود و در مدرسه به مدرسه حکیم باشی هم درس می‌خوند، پیش‌نماز مسجد بود، به علت شهرت این فرد بین مردم نام این مسجد آقا محمود گذاشته شد.

ساعت بازدید: در این مسجد هنوز اقامه نماز برگزار می‌شه. برای همین بازدید از مسجد ساعتی قبل و بعد از اقامه نماز امکان‌پذیر خواهد بود.

سفربازی-فلافلی مروی

سفر به تهران و قدم گذاشتن در کوچه مروی

در خیابان ناصر خسرو کوچه‌ای قرار داره که به اسم کوچه مروی شناخته می‌شه. این کوچه در نزدیکی بازار بزرگ تهران قرار داره و فاصله کمی تا جاذبه‌های گردشگری معروف مثل ساختمان شمس العماره، ساری روشن، بازارچه قدیمی مروی و… داره. جالبه که بدونین معروف‌ترین فلافلی تهران هم در ابتدای همین کوچه قرار داره.

توی کوچه مروی میتونین انواع خوراکی‌های خارجی مثل شکلات و قهوه رو خریداری یا لوازم آرایشی اصل و وسایل تزئین لباس رو پیدا کنین. همانطور که گفتیم در گذشته محل تجارت مهاجران عرب به حساب میومده و جزو مراکز خرید مهم تهران به حساب میاد. در این نوشته یه نگاه کلی به این کوچه قدیمی داشتیم و با تاریخچه‌اش بیشتر آشنا شدیم. اگه دوست دارین با سایر جاذبه‌های گردشگری شهر تهران آشنا بشین، میتونین یه سر به مجله گردشگری سفربازی بزنین و از اونجا درباره تهران و جاذبه‌های اون اطلاعات خوبی کسب کنین.

 

 

بهترین هتل های پایتخت

 

اگر قصد سفر به تهران را دارید، پیشنهاد می کنیم اقامت در یکی از این ۱۵ هتل را انتخاب نمایید:

 

آیا این مطلب مفید بوده؟

میانگین امتیازات ۳ از ۵
از مجموع ۳ رای