رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: فصل نخست طرح «بررسی‌های فراگیر در کرانه‌ها و جزایر خلیج‌فارس و دریای مکران» با هدف معرفی دقیق داشته‌ها در کرانه‌ها و جزایر خلیج‌فارس و دریای مکران در حال انجام است که سال آینده نتایج بررسی این پهنه بسیار مهم فرهنگی کشور اعلام می‌شود.
به‌گزارش سفربازی، به نقل از ایرنا، مصیب امیری در بیستمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران با اشاره به اینکه این گردهم‌آیی‌ برای نخستین بار توسط شادروان فیروز باقرزاده در سال ۱۳۵۲ پایه‌گذاری شد، گفت: گرچه پیش‌ از آن نیز کنگره‌ یا سمینارهایی درباره باستان‌شناسی و تاریخ هنر ایران برگزار شده بود اما بنیانی که دکتر باقرزاده با تیزهوشی بنا نهاده است صرفا معطوف به ارائه دستاوردهای سالانه «فعالیت‌های میدانی باستان‌شناسی» برای مخاطبان، پژوهشگران و دوست‌داران فرهنگ و تمدن ایرانی است.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: روشن است که در مقایسه با دیگر کنگره‌ها، سمینارها و گردهمایی‌های باستان‌شناسی که توسط نهادها و دانشگاه‌های سراسر کشور برگزار می‌شود، این گردهمایی به دلیل کیفیتی که دارد منحصر به‌فرد است، بنابراین، مفتخریم که پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و پژوهشکده باستان‌شناسی به عنوان متولی برنامه‌ریزی، صادرکننده مجوز فعالیت‌های میدانی و نظارت بر آن فعالیت‌ها، مسئولیت خطیر برگزاری «گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران» را بر عهده دارد.
امیری خاطرنشان‌ کرد: گرچه به تناسب مدت زمان شروع فعالیت‌های میدانی باستان‌شناسی در ایران که از ابتدای قرن بیستم میلادی است، شمارگان گردهمایی‌های سالانه باستان‌شناسی بسیار اندک است اما با توجه به چارچوب‌هایی که از سال ۱۳۹۱ برای برگزاری جدی و مسئولانه این نوع گردهمایی‌ها تعیین شده است، مصمم هستیم که دیگر هیچ‌گاه در برگزاری گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران وقفه‌ای ایجاد نشود.
وی در تشریح مجموع فعالیت‌های میدانی سال ۱۴۰۰ به بیش از ۱۵۰ برنامه شامل ۴۶ کاوش‌ نجات‌بخشی، آموزشی و پژوهش محور، ۷ برنامه گمانه‌زنی‌های لایه‌نگاری، ۱۹ برنامه بررسی‌های باستان‌شناسی،۲۷ برنامه گمانه‌زنی‌های تعیین عرصه و ۶ برنامه سامان‌دهی، حفاظت و خواناسازی اشاره کرد و گفت: با توجه به آمار ارائه شده توسط پژوهشکده باستان‌شناسی، طی سال ۱۴۰۰، فعالیت‌های میدانی باستان‌شناسی نظیر آنچه که در یک دهه اخیر معمول بوده، بیشتر به برنامه‌های نجات‌بخشی معطوف شده است.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: روشن است که به تناسب فعالیت‌های گسترده عمرانی در کشور، توجه ما به وظایف حاکمیتی مصرح در قانون میراث‌فرهنگی برای حفاظت از اطلاعات باستان‌شناختی در پهنه‌هایی که مورد توجه پروژه‌های عمرانی است متمرکز شود، در این میان، به دلیل شرایط موجود (همه‌گیری کرونا و اعتبارات مالی ناکافی)، آمار برنامه‌های میدانی پرسش محور ما طی سه سال گذشته تنزل یافته است، اما مفتخریم که طی ماه‌های اخیر توانسته‌ایم، برای از سرگیری برنامه‌های باستان‌شناختی میدانی پرسش‌محور هدف‌گذاری کنیم.
وی خاطرنشان‌ کرد: آمار برنامه‌های میدانی انجام شده طی یک سال گذشته نشان می‌دهد که پژوهشگاه مصمم به ایجاد زمینه مناسب برای مشارکت همگانی در پروژه‌های میدانی است و امیدواریم، با عنایت به اختصاص منابع مالی مناسب، بتوانیم به نحوی گسترده‌تر مشارکت همگانی را در برنامه‌های میدانی باستان‌شناختی فراهم کنیم.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، با بیان‌اینکه یکی از ماموریت‌های مهم ما، حفاظت از اطلاعات باستان‌شناختی در قالب «نقشه باستان‌شناسی» یا بهتر است گفته شود «سامانه اطلاعات باستان‌شناختی ایران» است، گفت: در واقع امر، دایره نقشه باستان‌شناسی، طی سال‌ گذشته در مدیریت و سازمان‌دهی پروژه‌های بررسی باستان‌شناختی، سنجش طرح‌های عمرانی و اجرای برنامه‌های معرفی و آموزش همچون گذشته بوده است.
۳هزار و ۳۷۶ اثر مکان‌یابی شده است
امیری تصریح‌ کرد: در بازه زمانی مد نظر گردهمایی بیستم که همانا تمامی فعالیت‌های انجام شده در سال ۱۴۰۰ است، تعداد ۳هزار و ۳۷۶ اثر مکان‌یابی و در سامانه اطلاعات باستان‌شناسی ایران ثبت شده، بنابراین، با توجه به این افزایش، مجموع آثار جانمایی شده در سامانه اطلاعات باستان‌شناسی ایران به عدد ۱۲۰ هزار اثر رسیده است.
وی با بیان اینکه هدف‌گذاری برای سامانه باستان‌شناسی ایران برای اصلاح کاستی‌های پیشین و نیز بهینه‌کردن فرایند مدیریت اطلاعات باستان‌شناختی انجام شده است گفت: امیدواریم در سال آینده شاهد نتایج مطلوب آن باشیم، همکاری‌های بین‌المللی پژوهشگاه با موسسات و دانشگاه‌های خارجی به نسبت سال‌های پیش کم رنگ‌تر شده است و برطرف کردن این مسئله و احیای همکاری‌های پژوهشی در درجه نخست به چارچوب‌ها و سیاست‌های کلان ملی و بعد به تفاهم‌نامه‌ها و تعهدات فی‌مابین وابسته است.
امیری گفت: به عنوان نهاد متولی در سازمان‌دهی و نظارت بر فعالیت‌های باستان‌شناسی میدانی، همواره بر تعامل متوازن بین پژوهشگران خارجی و داخلی تاکید داریم و امیدواریم تا با فراهم شدن شرایط، همکاری‌های بین‌المللی را با توانی افزون‌تر در مقیاس منطقه‌ای و جهانی از سر گیریم.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی گفت: یکی از دستاوردهای مهم پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اجرای پروژه بلندمدت در محوطه ۶ هزار ساله تل‌چگاسفلا بوده است که همگان از کشفیات شگفت‌انگیز آن مطلع هستیم، این دستاوردها نمونه روشنی است از اهمیت کرانه‌ها و پسکرانه‌های خلیج فارس در ادوار پیش از تاریخی ایران بنابراین، در حال حاضر مطمئنیم که سابقه تمدنی کرانه‌ها و پسکرانه‌های خلیج‌فارس در مقیاسی همسان با دیگر مناطق فرهنگی شناخته شده ایران همچون دشت مرکزی خوزستان است، علاوه برآن برای اولین‌بار است که دستاوردهای پژوهشی‌ ما در یک گورستان ۶ هزار ساله که خوشبختانه به فاصله اندکی از کرانه‌های خلیج‌فارس قرار دارد، زمینه گسترده‌ای برای جذب گردشگر ایجاد کرده است.
باستان‌شناسی باید با توسعه همراه باشد
لیلا خسروی در «بیستمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران» بیان کرد: پژوهشکده باستان‌شناسی در کنار مأموریت‌های اداری خود، بنیادی‌ترین و حاکمیتی‌ترین دستگاه برای برنامه‌ریزی و هدایت برنامه‌های پژوهشی در سراسر کشور برای تولید علم و تحکیم هویت میهنی و اسلامی است.
وی با بیان‌ اینکه در این راستا در سال ۱۴۰۰ برای پژوهش‌های باستان‌شناسی در کشور برنامه‌های پیشران تعریف و تصویب رسیده است، افزود: بیماری کرونا و تحریم‌های اقتصادی دشمنان ایران، بر پژوهش‌های باستان‌شناسی نیز بی تأثیر نبوده اما با این وجود نیز عملکرد پژوهشکده باستان‌شناسی همواره در صدر جدول پژوهشگاه قرار دارد.
دبیر علمی بیستمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران گفت: به نظر من هر فردی قبل از پذیرش هرگونه مسئولیتی، باید نظام مسائل آن بخش را احصا کند و برای آن‌ها برنامه راهبردی پیشنهاد دهد که من به برخی از آن‌ها در حوزه مطالعات باستان‌شناسی اشاره می‌کنم.
آسیب‌شناسی، پیشنهادها و راهبردها در حوزه طرح‌های عمرانی
سرپرست پژوهشکده باستان‌شناسی با اشاره به‌ اینکه بررسی و ارزیابی برنامه‌های میدانی انجام شده در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که بیشتر پژوهش‌ها در محدوده طرح‌های عمرانی و برنامه‌های تعیین عرصه و حریم در استان‌ها انجام شده است، افزود: در هر حال کشور در حال توسعه است و نگهبانی از میراث آب به ویژه در مرزها در همه دوران اولویت دولتمردان بوده است، بر این اساس ساخت سدها و برطرف کردن کاستی‌های عمرانی در کشور و رسیدن به توسعه پایدار در اولویت کشور است که در این میان مأموریت باستان‌شناسی چند برابر شده است و هم باید با توسعه همراه باشد و هم از آثار و مواریث فرهنگی‌تاریخی کشور حفاظت کند.
دبیر علمی بیستمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران افزود: طرح‌های عمرانی توسعه یکی از مهم‌ترین تهدیدهای جدی برای آثار فرهنگی‌تاریخی کشور است که تنها قانون حمایت از آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی کافی نیست و این بار سنگین برعهده پژوهشکده باستان‌شناسی قرار گرفته است.
آسیب شناسی وضعیت پژوهش در پژوهشکده و دانشگاه‌ها
سرپرست پژوهشکده باستان‌شناسی با بیان اینکه مهمترین مسئله در این رابطه یک سویه بودن ارتباط پژوهشکده با دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی و تبدیل شدن آن به یک دستگاه خدمات دهنده به آن‌ها است که تمام تفاهم نامه‌های منعقده شاهد این ادعاست، به طرح برخی پیشنهادات و راهبردها پرداخت.
وی تهیه طرح‌های کلان پژوهشی چندساله‌ مشترک و تخصیص بودجه مناسب بین پژوهشکده و دانشگاه‌ها، هدایت آموزش نیروی انسانی متخصص و کارآمد و افزایش سهم آموزش‌های مهارتی برای رفع نیازهای پژوهشکده، اجرای پروژه‌های تحصیلات تکمیلی به سفارش مستقیم و بر اساس اولویت‌های پژوهشی پژوهشکده، متناسب‌سازی عناوین و محتوای رشته‌ها و گرایش‌های تحصیلی و ظرفیت پذیرش بر اساس نیازهای ملی، منطقه‌ای و استانی پژوهشگاه و وزارت میراث‌فرهنگی، همکاری و مساعدت دانشگاه‌ها در نشر آثار پژوهشکده و هم اندیشی و هم‌افزایی در تمامی امور برای جلوگیری از موازی‌کاری و مشخص کردن حدود مدیریت و مرزبندی وظایف و مأموریت‌ها در هر دو را پیشنهادها و راهبردهای این حوزه خواند و تصریح‌ کرد: البته پژوهشکده باستان‌شناسی نیز برای این‌که بتواند از جایگاه تخصصی خود دفاع کند، لازم است ضمن تقویت بدنه پژوهشی خود از حیث توان علمی و کاربردی‌سازی، تعامل حرفه‌ای نیز برقرار کند تا پژوهش‌گران این حوزه بتوانند در بستر چالش‌های اجرایی آبدیده‌تر شوند.

آیا این مطلب مفید بوده؟

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای