مسئول ثبت آثار ملی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌رضوی درباره «چهار طاقی بازه‌هور» می‌گوید: این بنا یکی از مهم‌ترین بناهای به جا مانده از دوره ساسانی در شمال‌شرق ایران است. این بنا نخستین اثر ثبت ملی خراسان است. اغلب پژوهشگران مشرق‌شناس و متخصصان ایرانی زیادی کارکرد بنای بازه‌هور را مذهبی و عمدتا یک آتشکده معرفی می‌کنند.

به گزارش سفربازی، به نقل از ایسنا، «چهار طاقی بازه‌هور» یکی از آثار تاریخی خراسان‌رضوی است. لغت بازه‌هور از دو کلمه تشکیل شده است. بازه در لهجه مشهدی به معنای دهنه بین دو کوه و تنگه و هور در زبان فارسی به معنای خورشید است.

چهار طاقی بازه هور در فاصله ۷۵ کیلومتری جنوب‌شرق مشهد و جانب شرقی راه قدیمی که خراسان را با سیستان و کرمان متصل می‌کرده و روی تپه‌ای با ارتفاع حدود ۱۳ متر از سطح جاده بالاتر است، قرار دارد. روستای رباط سفید و بازه‌هور با فاصله ۱.۵ و سه کیلومتری، نزدیک‌ترین آبادی‌ها به این بنا هستند. در ۳۵۰ متری جنوب‌غربی چهار طاقی، گردنه کوهستانی قرار دارد که قلعه‌دختر در این مکان واقع و بر چهار طاقی مشرف است.

مسئول ثبت آثار ملی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌رضوی با اشاره به اینکه پژوهش‌های باستان‌شناسی اخیرا این بنا را بسیار با اهمیت دانسته‌اند، توضیح می‌دهد: در کنار آن یک بنای ستون‌دار شناسایی شده که با چهار طاقی یک مجموعه بوده است. هرچند این مجموعه می‌تواند یک آتشکده باشد اما هنوز این موضوع به صورت قطعی اثبات نشده است. بررسی‌های اخیر باستان‌شناسی نشان می‌دهد که در منطقه بازه‌هور که بیش از ۲۰ هکتار است، شاهد یک مجموعه مهم مذهبی به نام قلعه‌دختر، چهار طاقی و چند محدوده باستانی دیگر هستیم که تمام آن‌ها در برنامه طرح عرصه و حریم قرار دارند.

بازه‌هور می‌تواند به سایت موزه تبدیل شود

به گفته محمود طغرایی، مهم‌ترین ویژگی این مجموعه تاریخی، وجود چندین اثر و بنا در آن و ظرفیت فوق‌العاده آن برای تبدیل به هدف گردشگری و سایت موزه است. دسترسی مناسب، آب و هوای مطلوب گردشگری، زیرساخت جاده و امکانات لازم از عواملی است که این بخش را به یک مقصد خوب گردشگری تبدیل می‌کند. این مجموعه آثار، بخش مهمی از تاریخ خراسان قبل از اسلام را معرفی می‌کند.

او یادآور می‌شود: میراث‌فرهنگی از ۷۰ سال قبل تاکنون نسبت به مرمت، حفاظت و تعیین حریم بنای چهار طاقی اقدام کرده است. در سال‌های اخیر و به ویژه پس از کاوش‌های باستان‌شناسی، برنامه تعیین عرصه و حریم آن را انجام داده و از بستر تاریخی مجموعه در مقابل تخریب معدن‌کاران گچ، محافظت کرده است.

او درباره برنامه‌های اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان بیان می‌کند: برنامه‌ درازمدت اداره‌کل شامل تهیه طرح گردشگری مجموعه و ادامه کاوش‌های باستان‌شناسی، ساماندهی محوطه و بازسازی، مرمت و ایجاد سایت موزه در آنجاست؛ به طوری که مکانی مناسب برای بازدید گردشگران ایجاد شود.

ایجاد یک مقصد ارزشمند تاریخی و تفریحی

طغرایی می‌گوید: در صورتی که طرح‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان در این مجموعه به ثمر بنشیند یک مقصد ارزشمند که دارای جنبه تاریخی و تفریحی است، ایجاد می‌شود. این مجموعه در مسیر راه بین‌المللی استان‌های جنوبی به سمت مشهد است و می‌تواند گردشگران زیادی را به خود جذب کند.

به گفته مسئول ثبت آثار ملی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌رضوی، تهیه برنامه‌های آگاهی‌رسان، نصب تابلوهای راهنما، دعوت از گروه‌های بازدیدکننده مانند دانشگاهیان، مدارس، گروهای مردم نهاد می‌تواند مجموعه را معرفی کند. البته مهم‌ترین اقدام در راستای جذب گردشگر ایجاد امکانات مناسب و ارائه خدمات قابل قبول است. تاکنون فقط گردشگران بازدیدهای شخصی داشتند و گردشگر زیادی به این منطقه نیامده است.

ارایه طرح اولیه ایجاد زیرساخت بازه‌هور

او در پاسخ به زمان آماده‌سازی این منطقه گردشگری، توضیح می‌دهد: پیش از حضور انبوه گردشگران باید زیرساخت‌هایی مانند مسیر گردشگر، سرویس‌های بهداشتی، محلی موقت برای استراحت، آب شرب و… ایجاد شود. در حال حاضر طرح اولیه ارائه شده است. در نهایت پس از جذب اعتبارات لازم به زیرساخت‌های لازم پرداخته خواهد شد.

طغرایی در مورد جذب اعتبارات، می‌افزاید: اول باید تصمیم کلی در مورد طرح گردشگری بازه‌هور گرفته شود و سپس سرمایه‌گذاران را دعوت می‌کنیم تا طرح را ببینند. مراحل ابتدایی را نیز می‌توان از اعتبارات دولتی تامین کرد. در هر حال ابتدا باید کلیات طرح گردشگری مورد تایید قرار گیرد.

آیا این مطلب مفید بوده؟

میانگین امتیازات ۳ از ۵
از مجموع ۲ رای